Brouwer, Els (2023) (Sekse)verschillen in stigmatisering van aanhoudende lichamelijke klachten vanuit het perspectief van burgers. Master thesis, Sociology.
|
Text
SOMA_scriptie_Brouwer_S2962977_definitief.pdf Download (2MB) | Preview |
Abstract
Een substantieel deel van de mensen ervaart lichamelijke klachten die minstens enkele weken aanhouden en hun dagelijks functioneren beperken. We spreken hier van Aanhoudende Lichamelijke Klachten (ALK). De patiëntengroep met ALK is zeer gevarieerd en bestaat uit zowel patiënten met ALK waarbij artsen een medische verklaring hebben gevonden die de klachten (deels) verklaart (verklaarde ALK) en patiënten met ALK waarbij artsen geen medische verklaring hebben gevonden voor de klachten (onverklaarde ALK). ALK heeft zowel op het individu als op de samenleving een grote impact door beperkingen in het functioneren en een verminderde kwaliteit van leven. Dit heeft onder andere te maken met ALK-gerelateerd stigma wat individuen met ALK ervaren vanuit zowel zorgverleners als de sociale omgeving. Onderzoek heeft zich tot nu toe vooral gericht op ALK-gerelateerd stigma vanuit het perspectief van het individu met ALK. Eerder kwalitatief onderzoek vond dat individuen met onverklaarde ALK zich onbegrepen voelen en stigmatisering ondervinden. Het is echter van belang om ook inzicht te verkrijgen in ALK-gerelateerd stigma vanuit burgers. Stigmatisering is een sociaal proces dat niet alleen bestaat uit de verwachting en ervaring van mensen met het gestigmatiseerde kenmerk, maar ook uit de gedachten, gevoelens en gedrag van andere burgers die hen mogelijk stigmatiseren. Voor het ontwerpen van effectief beleid om stigmatisering tegen te gaan is het van belang om te weten of burgers ook stigmatiserende gedachten, gevoelens en gedrag vertonen richting mensen met (on)verklaarde ALK en hoe dit zich uit. Deze scriptie richt zich daarom op het perspectief van de burgers en onderzocht de volgende probleemstelling: “In welke mate stigmatiseren burgers mensen met onverklaarde en verklaarde ALK en kan dit verklaard worden door stereotyperingen en vooroordelen? Is er daarnaast een verband tussen sekse en de mate waarin burgers mensen met ALK stigmatiseren?” De onderzoeksvraag is onderzocht aan de hand van een literatuurstudie en een kwantitatieve vignettenstudie onder burgers in Groningen. Bij beide onderdelen is het stigma-framework van Fox et al. (2018) gebruikt om het sociale proces van stigmatisering te operationaliseren. In dit framework worden mechanismen van stereotyperingen, vooroordelen en discriminatie beschreven die kunnen leiden tot stigma-uitkomsten zoals sociale afwijzing. De literatuurstudie resulteerde in zes relevante artikelen die zich richten op ALK en stigmatisering vanuit burgers en sekseverschillen onderzochten. De resultaten zijn wisselend en lastig te vergelijken door grote verschillen in operationaliseringen. Er lijken niet eenduidige sekseverschillen te zijn gevonden in de literatuur rondom stigmatisering van ALK vanuit burgers. Met de kwantitatieve vignettenstudie die schriftelijk is afgenomen onder een gelegenheidssteekproef van 235 respondenten in Groningen is daarnaast gekeken naar verschillen in de mate waarin burgers mensen met verklaarde en onverklaarde ALK stigmatiseren. Respondenten kregen een kort vignet te lezen waarin een hypothetische persoon werd geïntroduceerd met een verklaarde ALK diagnose (reumatoïde artritis) of een onverklaarde ALK diagnose (fibromyalgie), daarnaast was er een verschil in de sekse van de hypothetische persoon (Anja of Anton). Uit deze vignettenstudie volgde dat respondenten (deels) hypothetische personen met onverklaarde ALK in sterkere mate stigmatiseren dan hypothetische personen met verklaarde ALK. De resultaten geven verder een indicatie dat negatieve vooroordelen mogelijk deels dit resultaat kunnen verklaren, maar dit was niet statistisch significant. Ten derde volgt uit de resultaten niet een duidelijk verschil in de mate waarin burgers hypothetische mannen en vrouwen met (on)verklaarde ALK stigmatiseren. Uit de twee studies volgt dat er nog veel onduidelijk is over stigmatisering van ALK door burgers, maar dat de aan- of afwezigheid van een medische verklaring samen lijkt te hangen met de mate waarin burgers mensen met ALK stigmatiseren. Meer onderzoek is nodig om het stigmatiseringsproces met onderliggende mechanismen en andere belangrijke factoren, zoals mogelijk sekse, in kaart te brengen.
| Item Type: | Thesis (Master) |
|---|---|
| Supervisor name: | Tol, D.G. van and Steverink, B.J.M. |
| Degree programme: | Sociology |
| Differentiation route: | Sociologie van Gezondheid, Zorg en Welzijn [Master Sociology] |
| Date Deposited: | 29 Aug 2023 11:46 |
| Last Modified: | 29 Aug 2023 11:46 |
| URI: | http://gmwpublic.studenttheses.ub.rug.nl/id/eprint/2817 |
Actions (login required)
 |
View Item |