‘Executieve Expeditie: Onderwijsreizen van hoogbegaafde leerlingen’

Kamp, Anouk van der (2024) ‘Executieve Expeditie: Onderwijsreizen van hoogbegaafde leerlingen’. Master thesis, Pedagogical and Educational Sciences.

Text Masterthesis-A.-van-der-Kamp.pdf Restricted to Repository staff only until 1 January 2026. Download (1MB)

Abstract

Deze studie maakt deel uit van een longitudinaal onderzoek naar hoogbegaafde leerlingen in Nederland, met specifieke aandacht voor de invloed van onderwijsomgevingen op de ontwikkeling van executieve functies. In het kader van deze deelstudie wordt ingegaan op twee executieve functies, namelijk emotieregulatie en flexibiliteit, en de impact van twee verschillende onderwijssettings: voltijds hoogbegaafdenonderwijs en regulier onderwijs met plusklassen. Daarnaast wordt de rol van de opvoedomgeving en het geslacht van de leerling in relatie tot de ontwikkeling van deze executieve functies onderzocht. Om de invloed van de onderwijsomgeving te onderzoeken, werd een digitale vragenlijst verspreid onder hoogbegaafde leerlingen in Nederland, in de leeftijd van 10 tot 12 jaar. De vragenlijst bestond uit twee delen: een deel gericht op de executieve functies en een deel gericht op de kwaliteit van het opvoedklimaat (BIC-S) van de leerlingen. De verzamelde gegevens werden geanalyseerd met behulp van SPSS, waarbij zowel bivariate toetsen als regressiemodellen werden toegepast om de relaties tussen de variabelen te onderzoeken. De resultaten tonen aan dat leerlingen die deelnemen aan voltijds hoogbegaafdenonderwijs significant hoger scoren op flexibiliteit in vergelijking met leerlingen in plusklassen. Daarnaast werd er een geslachtsverschil gevonden in de scores op emotieregulatie. Jongens scoorden significant hoger op emotieregulatie dan meisjes, wat aangeeft dat er mogelijk geslachtsgebonden verschillen zijn in de manier waarop emotionele regulatie zich ontwikkelt bij hoogbegaafde leerlingen. Een andere belangrijke bevinding is dat het opvoedklimaat een rol speelt in de relatie tussen het type onderwijsomgeving en de scores op de executieve functies. De bevindingen van deze studie leveren waardevolle inzichten in de ontwikkeling van executieve functies bij hoogbegaafde leerlingen. De hogere scores op flexibiliteit bij leerlingen in voltijds hoogbegaafdenonderwijs wijzen op de potentieel positieve effecten van een onderwijsomgeving die speciaal is ingericht voor hoogbegaafde leerlingen. Het biedt hen mogelijk meer mogelijkheden om zich cognitief uit te dagen en complexe problemen op te lossen, wat de ontwikkeling van flexibiliteit bevordert. De geslachtsverschillen in emotieregulatie roepen de vraag op of jongens en meisjes in hun emotionele ontwikkeling verschillende routes volgen, wat van invloed kan zijn op de manier waarop zij omgaan met emotionele uitdagingen in een schoolcontext. Dit vraagt om verder onderzoek naar de onderliggende mechanismen die geslachtsverschillen in emotieregulatie kunnen verklaren. Het effect van het opvoedklimaat benadrukt het belang van de gezinscontext in de ontwikkeling van executieve functies. Dit resultaat suggereert dat interventies die de samenwerking tussen school en gezin bevorderen, mogelijk effectiever zijn in het ondersteunen van de ontwikkeling van hoogbegaafde leerlingen. Vervolgonderzoek wordt aanbevolen met een longitudinaal design en daadwerkelijke gegevens om meer inzicht te krijgen in de onderlinge relaties tussen onderwijssetting, geslacht, opvoedklimaat en de ontwikkeling van executieve functies bij hoogbegaafde leerlingen. Het zou ook waardevol zijn om het onderzoek uit te breiden naar andere leeftijdsgroepen en culturele contexten om de generaliseerbaarheid van de bevindingen te vergroten.

Item Type:	Thesis (Master)
Supervisor name:	Post, W.J. and Menninga, A. and Bergen, D.D. van
Degree programme:	Pedagogical and Educational Sciences
Differentiation route:	Orthopedagogiek [Master Pedagogical and Educational Sciences]
Date Deposited:	24 Dec 2024 12:17
Last Modified:	07 Jan 2025 10:10
URI:	http://gmwpublic.studenttheses.ub.rug.nl/id/eprint/4482

Actions (login required)

View Item