Bouma, Nienke (2025) Percepties van meritocratie en onderwijskansen en het gebruik van schaduwonderwijs: Een vergelijkende studie tussen vwo- en mbo-leerlingen van 16-18 jaar. Bachelor thesis, Pedagogical and Educational Sciences.
![[img]](https://gmwpublic.studenttheses.ub.rug.nl/style/images/fileicons/text.png) |
Text
BachelorwerkstukNienkeBoumas4808959.pdf Restricted to Repository staff only Download (499kB) |
Abstract
Meritocratie, het geloof dat talent en inzet bepalend zijn voor succes, wordt breed ondersteund in westerse samenlevingen, maar kan structurele barrières zoals de sociale achtergrond over het hoofd zien. Deze studie onderzoekt hoe Nederlandse studenten in het vwo (voorbereidend wetenschappelijk onderwijs) en mbo (middelbaar beroepsonderwijs) meritocratie en hun eigen onderwijskansen ervaren, en hoe deze opvattingen samenhangen met hun gebruik van schaduwonderwijs (betaalde bijles). Semigestructureerde interviews met zestien studenten (zes vwo- en tien mbo-leerlingen) zijn geanalyseerd met behulp van thematische analyse. Vrijwel alle studenten onderschreven het meritocratische principe en schreven succes toe aan talent en inzet, zonder duidelijke verschillen tussen de onderwijsniveaus. De meeste studenten beoordeelden hun eigen onderwijskansen positief. Vwo-leerlingen erkenden echter vaker dat sociale achtergrond en toegang tot middelen invloed kunnen hebben op onderwijskansen, terwijl mbo-leerlingen zich meer richtten op persoonlijke leeruitdagingen. Vijf studenten (twee vwo- en drie mbo-leerlingen) maakten gebruik van formeel schaduwonderwijs om hun cijfers te verbeteren. Informeel aanvullend onderwijs werd alleen door mbo-studenten genoemd. Ouderlijk voorbeeldgedrag met betrekking tot hard werken kwam naar voren als een belangrijke motivatiebron voor beide groepen. De ervaringen tussen de onderwijsniveaus waren grotendeels vergelijkbaar; de verschillen lagen vooral in subtiele nuances in culturele en structurele bewustwording. Beperkingen van dit onderzoek zijn onder andere een gender-ongelijke steekproef, werving via de netwerken van de onderzoekers en gegevensanalyse door één enkele onderzoeker. Toekomstig onderzoek zou gebruik moeten maken van grotere, meer diverse steekproeven en een longitudinaal onderzoeksontwerp. Aanbevolen wordt dat scholen ouders betrekken via gerichte workshops en betaalbare of gratis bijles aanbieden in samenwerking met maatschappelijke partners, om gelijke onderwijskansen voor leerlingen te bevorderen.
| Item Type: | Thesis (Bachelor) |
|---|---|
| Supervisor name: | Warrens, M.J. and Douma, N.H. |
| Degree programme: | Pedagogical and Educational Sciences |
| Differentiation route: | Orthopedagogiek [Bachelor Pedagogical and Educational Sciences] |
| Date Deposited: | 02 Jul 2025 12:29 |
| Last Modified: | 04 Jul 2025 14:27 |
| URI: | http://gmwpublic.studenttheses.ub.rug.nl/id/eprint/5239 |
Actions (login required)
 |
View Item |