Huitema, Noortje (2025) Wetenschap als familiebedrijf; Opvoeden intuïtie of leren? Bachelor thesis, Psychology.
|
Text
BachelortheseIntuitievsleren25-juni25eindversie.pdf Download (1MB) | Preview |
Abstract
In dit onderzoek wordt ingezoomd op de vraag of opvoeding iets is wat intuïtief in ouders geworteld zit dan wel of opvoeding ouders aangeleerd moeten worden door middel van bijvoorbeeld opvoed handboeken. Om deze vraag te kunnen beantwoorden, is er voor verschillende domeinen geschetst hoe het kind en daarmee de opvoeding historisch is geëvolueerd van een vanzelfsprekende, impliciete praktijk tot een geproblematiseerd en geprofessionaliseerd domein. Het beschrijft de (historische) opkomst van de deskundigheid en hoe de rol van ouders steeds meer onder druk kwam te staan, waarbij de spanning tussen intuïtie en leren centraal is komen te staan. Hierop volgt een verdere uitwerking door opvoeding te bekijken vanuit een ethologisch en antropologisch perspectief. Het laat zien hoe zorggedrag deels biologisch verankerd is, maar tegelijk sterk beïnvloed wordt door culturele normen en sociale context, waarmee duidelijk wordt dat opvoeden een samenspel is van natuur en cultuur. Het volgende hoofdstuk gaat in op opvoedprogramma’s en laat zien dat gestructureerde opvoedprogramma’s het meest effectief zijn in het verbeteren van opvoedingsvaardigheden en het opvoedingsklimaat. Adviserende en ondersteunende methoden bieden ouders waardevolle handvatten, maar de resultaten zijn wisselend en contextafhankelijk. Kritiek en subjectieve ervaringen van ouders benadrukken het belang van maatwerk en culturele diversiteit. Al met al blijkt een combinatie van verschillende methoden, afgestemd op individuele situaties, de beste basis voor effectieve opvoeding. Het hoofdstuk hierop volgend behandelt de opkomst van intuïtief opvoeden in de tweede helft van de twintigste eeuw als reactie op het behaviorisme, met Dr. Spock als belangrijke vertegenwoordiger. Zijn kindgerichte benadering werd later wetenschappelijk onderbouwd door Hanuš en Mechtild Papoušek. Toch bracht deze ontwikkeling ook spanningen met zich mee, vooral voor moeders, die terechtkomen in een intuïtie paradox: vertrouwen op hun gevoel, maar tegelijk afhankelijk zijn van deskundig advies. Het hoofdstuk laat zien dat opvoeding altijd plaatsvindt binnen bredere sociaal-culturele kaders. Hierna wordt een blik geworpen op de ontwikkeling van opvoed handboeken, waarin ze zijn geëvolueerd van autoritaire, kennisgerichte handleidingen naar toegankelijke, vaak intuïtief gerichte gidsen. Sommige opvoedhandboeken leggen de nadruk op deskundig leren, terwijl andere juist vertrouwen op ouderlijk gevoel benadrukken, vaak wordt een combinatie van beide benaderingen gehanteerd. Deze ontwikkeling weerspiegelt bredere maatschappelijke veranderingen en laat zien dat ‘goed opvoeden’ geen vast recept kent, maar afhankelijk is van tijd, context en opvattingen over ouderschap. Afsluitend wordt in het laatste hoofdstuk besproken dat de moeder tot de 20e eeuw werd gezien als de primaire opvoeder, verankerd in economische structuren en sociale normen (zoals de duur van het ouderschapsverlof). Sinds de feministische beweging en maatschappelijke veranderingen is de vaderrol herzien en erkend als belangrijk en uniek. Beide ouders dragen op verschillende, maar ook veelvuldig overlappende manieren bij aan de ontwikkeling van het kind. De kwaliteit van de ouder-kindrelatie is de grootste indicator voor een goede kinderontwikkeling. Tegenwoordig verschuift het beeld omtrent ouderschap naar meer gelijkwaardigheid, waarbij het vaderschap zowel in de wetenschap als in de praktijk steeds meer wordt erkend. Trefwoorden: intuïtie, leren, ethologie, opvoed handboeken, feminisme, vaderschap
| Item Type: | Thesis (Bachelor) |
|---|---|
| Supervisor name: | Breeuwsma, G. |
| Degree programme: | Psychology |
| Differentiation route: | None [Bachelor Psychology] |
| Date Deposited: | 17 Jul 2025 09:03 |
| Last Modified: | 17 Jul 2025 09:03 |
| URI: | http://gmwpublic.studenttheses.ub.rug.nl/id/eprint/5597 |
Actions (login required)
 |
View Item |