Halen, Latisha van (2025) Veelplegers in de gemeente Deventer: De werkzaamheid van de huidige werkwijze rondom veelplegers en de mogelijke toegevoegde waarde van de interventie wijkrechtspraak. Master thesis, Sociology.
|
Text
Scriptie-Master-Sociologie--L.-van-Halen-S5018587.pdf Download (1MB) | Preview |
Abstract
Veelplegers, mensen die herhaaldelijk strafbare feiten plegen en vaak kampen met multiproblematiek, vormen een hardnekkige uitdaging voor de gemeente Deventer. Zij zijn verantwoordelijk voor een onevenredig groot aandeel in lokale casuïstiek en veroorzaken overlast en criminaliteit. Na een korte gevangenisstraf keren zij vaak terug in dezelfde problematische leefomgeving, zonder dat hun onderliggende problemen, zoals verslaving, mentale gezondheidsklachten en schulden, zijn aangepakt. Hierdoor ontstaat een vicieuze cirkel van recidive en maatschappelijke ontwrichting. De samenwerking tussen het justitiële, zorg- en veiligheidsdomein schiet tekort, waardoor veelplegers tussen wal en schip raken. Deze scriptie richt zich op de onderzoeksvraag: “Hoe ziet de beleidstheorie rondom de huidige werkwijze van veelplegers in de gemeente Deventer eruit en in hoeverre kan de interventie wijkrechtspraak van toegevoegde waarde zijn?” Er is onderzocht hoe de huidige aanpak functioneert, welke mechanismen daarin werkzaam zijn, en waar ruimte is voor verbetering. Daarbij is gekeken of de interventie wijkrechtspraak, een laagdrempelige, mensgerichte vorm van rechtspraak waarin straf en hulpverlening worden gecombineerd, een waardevolle aanvulling kan zijn op de lokale werkwijze. Op basis van een realistische evaluatie (Pawson & Tilley, 1997) is onderzocht hoe context, mechanismen en uitkomsten zich verhouden binnen beide werkwijzen. Dit gebeurde via een literatuurstudie en semi-gestructureerde interviews met professionals. In de literatuur vormde de rol van sociale bindingen bij recidive een belangrijk aandachtspunt (Hirschi, 1996; Sampson & Laub, 1997). De resultaten laten zien dat de huidige werkwijze rondom veelplegers werkzame elementen bevat, zoals een persoonsgerichte aanpak en integrale samenwerking. In de praktijk ontbreekt echter regelmatig de continuïteit in begeleiding, capaciteit en aansluiting op passende zorg. Risicofactoren van veelplegers als een gebrek aan structuur, motivatie en vertrouwen in het systeem ondermijnen de werkzaamheid van de werkwijze. Wijkrechtspraak biedt onder andere op die punten versterking. Door rechtspraak dichter bij de leefwereld van betrokkenen te brengen, neemt de betrokkenheid en bereidheid tot hulpverlening toe. De rechter vervult hierin een actieve en menselijke rol, met ruimte voor het verhaal van de verdachte. Voor veelplegers die vastlopen in reguliere systemen kan dit een keerpunt zijn, mits goed ingebed in de lokale context. Onder de juiste omstandigheden versterkt wijkrechtspraak de verbinding tussen de verschillende domeinen en draagt bij aan herstel en recidivevermindering. De conclusie van de scriptie luidt als volgt: de huidige aanpak van veelplegers in Deventer kent sterke punten, zoals maatwerk en samenwerking tussen ketenpartners, maar schiet tekort in continuïteit, nazorg en aansluiting op passende zorg. Hierdoor blijft het risico op recidive en maatschappelijke onrust bestaan. Wijkrechtspraak kan hierin een mogelijke aanvulling vormen, met name door de vroegtijdige en mensgerichte benadering en de versterking van de samenwerking tussen het justitiële, zorg- en veiligheidsdomein. Aanbevolen wordt om rondom de huidige werkwijze planmatig en gerichter te evalueren met de betrokken professionals om de werkzaamheid te optimaliseren. Daarnaast vraagt de mogelijke invoering van wijkrechtspraak om een kritische afweging van lokale randvoorwaarden, zoals draagvlak, capaciteit en geschiktheid van de doelgroep. Voor de gemeente Deventer behelst de aanbeveling niet een directe invoering van wijkrechtspraak, maar een zorgvuldige verdere verkenning van de haalbaarheid en voorwaarden, in nauwe afstemming met de Rechtspraak, het Openbaar Ministerie en de lokale partners.
| Item Type: | Thesis (Master) |
|---|---|
| Supervisor name: | Bieleman, A.B. |
| Degree programme: | Sociology |
| Differentiation route: | Criminaliteit en Veiligheid [Master Sociology] |
| Date Deposited: | 27 Aug 2025 08:14 |
| Last Modified: | 27 Aug 2025 08:14 |
| URI: | http://gmwpublic.studenttheses.ub.rug.nl/id/eprint/5884 |
Actions (login required)
 |
View Item |