Schaudt, Sandor (2025) Rode boomers en groene Gen Z’ers? Een onderzoek naar generatieverschillen in het electoraat van GroenLinks-PvdA in 2023. Master thesis, Sociology.
|
Text
SchaudtS4160282MasterscriptieDefinitief.pdf Download (2MB) | Preview |
Abstract
GroenLinks en de PvdA gaan fuseren. Dit besluit volgt nadat de partijen al eerder met een gezamenlijke lijst zijn aangetreden zijn bij twee verkiezingen. Ondanks hun inhoudelijke overeenkomsten bestonden er voor de samenwerking duidelijke verschillen in de samenstelling van hun achterbannen. Waar de PvdA vooral een ouder kiezerspubliek kende, wist GroenLinks juist jongere generaties aan zich te binden. Aangezien generaties verschillen in politieke opvattingen als gevolg van een uiteenlopende politieke socialisatie, is het relevant te onderzoeken of binnen de GroenLinks-PvdA-achterban generationele verschillen bestaan op sommige onderwerpen. Daarnaast is het relevant te analyseren in hoeverre voormalige GroenLinks- en PvdA-stemmers van elkaar verschillen, gezien de verschillende ideologische tradities van beide partijen in het verleden. De onderzoeksvraag luidt dan ook: “In hoeverre is er binnen de kiezers die in 2023 GroenLinks-PvdA gestemd hebben een verschil tussen generaties en verschillende kiezersgroepen van 2021 op sociaaleconomische en sociaal-culturele thema’s, en in hoeverre speelt de politieke socialisatie en partijvoorkeur van de verschillende generaties hierbij een rol?”. Voor dit onderzoek is gebruikgemaakt van data uit het Nationaal Kiezersonderzoek 2023. Respondenten die in 2023 op GroenLinks-PvdA stemden, zijn ingedeeld op basis van generatie (vooroorlogse generatie, babyboomers, generatie X, millennials en generatie Z) en naar hun stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 (PvdA, GroenLinks of anders). Met behulp van ANOVA-toetsen, aangevuld met de Bonferroni-correctie, is onderzocht in hoeverre deze groepen verschillen in hun positie en prioriteit ten aanzien van drie thema’s: inkomensverdeling, klimaatverandering en integratie/migratie. De resultaten laten zien dat jongere generaties een linksere positie hebben op klimaatverandering en integratie dan oudere generaties, en dat zij minder prioriteit toekennen aan armoedebeleid en het verminderen van migratie. Bovendien blijken GroenLinks-PvdA-kiezers die in 2021 op GroenLinks of de PvdA stemden linkser te zijn op inkomensverdeling, en blijken zij meer prioriteit te geven aan armoedebeleid dan kiezers die eerder een andere partij kozen. De voormalige GroenLinks-stemmers hebben daarnaast de meest linkse posities op zowel klimaatverandering als integratie/migratie en wijken ook qua issueprioriteit af van de overige groepen op deze onderwerpen. Na het uitvoeren van de ANOVA-toetsen is met behulp van regressieanalyses onderzocht in hoeverre deze generatieverschillen verklaard kunnen worden door factoren van politieke socialisatie (arbeidersklasse en hoger onderwijs) en eerdere partijvoorkeuren. Er is geen bewijs gevonden dat socialisatie in de arbeidersklasse verklaart waarom oudere generaties meer prioriteit geven aan armoedebeleid. Wel blijkt hoger onderwijs deels te verklaren waarom jongere generaties linkser zijn op klimaatverandering en minder prioriteit geven aan migratiebeperking. Daarnaast verklaart een stem op de PvdA in 2021 gedeeltelijk waarom oudere generaties armoedebeleid belangrijker vinden, terwijl een stem op GroenLinks in 2021 deels verklaart waarom jongere generaties linkser zijn op klimaatverandering. Het onderzoek kent enkele beperkingen. Zo wordt de assumptie van normaliteit geschonden. Daarnaast konden belangrijke aspecten van politieke socialisatie niet worden gemeten met de beschikbare data, waardoor de invloed van socialisatieprocessen niet direct is vastgesteld. Voor toekomstig onderzoek wordt aanbevolen om kiezers over een langere periode te volgen om mogelijke leeftijds-, periode- en cohorteffecten te onderscheiden, en om in kiezersonderzoeken expliciete vragen over politieke socialisatie op te nemen.
| Item Type: | Thesis (Master) |
|---|---|
| Supervisor name: | Aarts, C.W.A.M. and Wal, M. van der |
| Degree programme: | Sociology |
| Differentiation route: | Politiek, Maatschappij & Beleid [Master Sociology] |
| Date Deposited: | 03 Nov 2025 07:23 |
| Last Modified: | 03 Nov 2025 07:23 |
| URI: | http://gmwpublic.studenttheses.ub.rug.nl/id/eprint/5980 |
Actions (login required)
 |
View Item |