De impact van positief en negatief leiderschap op het mentale welzijn van medeleerlingen

Napel, Lukas, ten (2025) De impact van positief en negatief leiderschap op het mentale welzijn van medeleerlingen. Master thesis, Sociology.

Text ten-NapelScriptieS5418925.pdf Restricted to Repository staff only until 28 November 2026. Download (2MB)

Abstract

Leiderschap van leerlingen kan de sociale normen in klassen beïnvloeden en daarmee impact hebben op het mentaal welzijn van jongeren. Eerder onderzoek in de bovenbouw van het basisonderwijs wijst erop dat positief leiderschap gunstig is voor de klas als geheel, maar niet altijd voor pestslachtoffers, wat aansluit bij de paradox van de fijne school. Dit onderzoek toetst deze verbanden in het voortgezet onderwijs onder jonge adolescenten. De gegevens in deze scriptie zijn afkomstig van de dataset Social Networks and Risk Behavior in Early Adolescence (SNARE) en omvat 1709 adolescenten tussen de 12 en 16 jaar uit 81 schoolklassen van een school uit Noord- en een school uit Midden-Nederland. Aan de hand van peer-nominaties zijn leiderschap, verdedigen, pesten en populariteit gemeten. Een latente profielanalyse leidde tot de samenstelling van zes leerlingprofielen en op basis daarvan werden klassen onderverdeeld in klassen met positieve leiders, negatieve leiders, een combinatie van leiders of zonder leiders. Met een multilevelanalyse werd het verband tussen klassoort en drie uitkomsten onderzocht: depressiesymptomen, sociale angst en laag schoolwelzijn. Slachtofferschap fungeerde als moderator; leeftijd en geslacht als covariaten. Leerlingen in klassen met positieve, negatieve én beide soorten leiders rapporteerden meer depressiesymptomen dan leerlingen in klassen zonder leiders. Hier kwamen geen significante interactie-effecten naar voren. Voor sociale angst werden geen effecten van klassoort gevonden. Bij laag schoolwelzijn trad eveneens geen hoofdeffect van klassoort op, maar werd een significante interactie waargenomen. In klassen met beide soorten leiders hing slachtofferschap niet samen met lager schoolwelzijn, in tegenstelling tot andere klassoorten. De hypothesen dat leerlingen in klassen met positieve leiders over het algemeen een beter mentaal welzijn ervaren en dat slachtoffers in klassen met positieve leiders slechter af zijn ten opzichte van pestslachtoffers in klassen met negatieve leiders, werden niet ondersteund. Uit deze scriptie blijkt dat de rol van leerlingen die binnen middelbare schoolklassen een leidende positie innemen, complex is. Positief leiderschap in een klas leidt niet automatisch tot een betere mentale gezondheid vergeleken met andere klassen. Dit impliceert dat docenten alert moeten blijven in dergelijke situaties en biedt onderzoekers aanknopingspunten om de invloed van leiderschap verder te analyseren en te bepalen welke vormen mogelijk bijdragen aan een gezonder klasklimaat en het mentale welzijn van leerlingen.

Item Type:	Thesis (Master)
Supervisor name:	Veenstra, D.R. and Huisman, J.M.E.
Degree programme:	Sociology
Differentiation route:	Politiek, Maatschappij & Beleid [Master Sociology]
Date Deposited:	05 Dec 2025 07:55
Last Modified:	05 Dec 2025 07:55
URI:	http://gmwpublic.studenttheses.ub.rug.nl/id/eprint/5992

Actions (login required)

View Item